Հղիություն, ծննդաբերություն
|
Փոխնակ մայրություն. հարցազրույց գինեկոլոգ-վերարտադրողաբան Լուսինե Բալայանի հետ. morevmankan.am
![Փոխնակ մայրություն. հարցազրույց գինեկոլոգ-վերարտադրողաբան Լուսինե Բալայանի հետ. morevmankan.am Փոխնակ մայրություն. հարցազրույց գինեկոլոգ-վերարտադրողաբան Լուսինե Բալայանի հետ. morevmankan.am](up/article/big/file_57686_1098529.jpg)
Ի՞նչ է փոխնակ մայրությունը:
Փոխնակ մայրությունը կնոջ կողմից երեխայի կրումը և ծննդաբերումն է մեկ ուրիշ անձի կամ անձանց համար, որոնք երեխայի ծննդից հետո դառնալու են նրա ծնողները:
Ովքե՞ր են դիմում փոխնակ մայրության մեթոդին:
Փոխնակ մայրության ծրագրին դիմում են այն ամուսնական զույգերը, որոնք արդեն սպառել են անպտղության բուժման բոլոր հնարավորությունները: Կասկած չկա, որ անզավակ զույգը միշտ կարող է երեխա որդեգրել: Բայց շատերի մոտ, այնուամենայնիվ, պահպանվում է գենետիկորեն հարազատ երեխան ունենալու բնական ցանկությունը: Չէ՞ որ սերնդի շարունակությունը առկա է մարդկանց մեջ բնազդային մակարդակով:
Ի՞նչ ցուցումների դեպքում են դիմում փոխնակ մայրության ծրագրին:
Փոխնակ մայրության ծրագրին դիմելու ցուցումներն են՝ արգանդի բացակայությունը, արգանդի խոռոչի կամ վզիկի այն դեֆորմացիաները, որոնց դեպքում կարգավորումը կամ անհնարին է, կամ արդյունավետ չէ: Ցուցումներից են էնդոմետրիումի ախտաբանությունները (սինեխիաներ, արգանդի խոռոչի աբլիտերացիա, էնդոմետրիումի ատրոֆիա), երբ նույնպես կարգավորումն անհնար է, կամ արդյունավետ չէ: Հաջորդ ցուցումը` հակացուցումների մեջ ընդգրկված հիվանդությունները և վիճակներն են, հաջորդը՝ էմբրիոնների տեղափոխման կրկնվող փորձերից հետո հղիության բացակայությունը (որակյալ էմբրիոնի 3 և ավելի փորձերը), մյուս ցուցումն է՝ գենետիկ ախտաբանությունների հետ կապ չունեցող սովորութային վիժումները:
Ինչո՞ւմ է կայանում մեթոդի էությունը:
Մեթոդի էությունը հասկանալու համար բավական է լատիներենից թարգմանել էքստրակորպորալ բառը՝ extra՝ դրսում և corpus՝ մարմին: Այսինքն, բեղմնավորում` մարմնից դուրս: Այսպիսով, արտամարմնային բեղմնավորման (ԱՄԲ) էությունը՝ կնոջ (բիոլոգիական մոր) օրգանիզմից վերցրած ձվաբջջի` տղամարդու սերմով արհեստականորեն բեղմնավորումն է փորձանոթում` «in vitro»: Ստացված էմբրիոնը պահվում է ինկուբատորային պայմաններում, որտեղ այն զարգանում է 2-5 օր, որից հետո էմբրիոնը տեղափոխվում է փոխնակ մոր արգանդի խոռոչ՝ հետագա զարգացման համար: ԱՄԲ բարդ գործընթաց է, որն իրականացվում է միայն բարձրորակ մասնագետների հսկողությամբ:
Ինչպե՞ս է իրականացվում արտամարմնային բեղմնավորումը:
ԱՄԲ-ն մի քանի էտապից է բաղկացած.
- առաջին. սուպերօվուլացիայի դրդումն է,
- երկրորդ. ֆոլիկուլների պունկցիան,
- երրորդ. ձվաբջջի բեղմնավորումը և էմբրիոնների կուլտիվացումը,
- չորրորդ. էմբրիոնի տեղափոխումը արգանդի խոռոչ:
Ի՞նչ պահանջներ են ներկայացվում փոխնակ մորը:
Ըստ Հայաստանի կանոնադրության, փոխնակ մայր կարող է դառնալ 20-35 տարեկան, հոգեպես և ֆիզիկապես լիովին առողջ կինը: Պարտադիր պայման է առնվազն մեկ սեփական երեխայի առկայությունը: Կարևոր է նաև անամնեզում արգանդի վիրահատոթյունների բացակայությունը:
Մինչև ծրագրի մեջ ընդգրկվելը, փոխնակ մոր թեկնածուն պետք է անցնի հետազոտությունների պարտադիր կոմպլեքս:
Ինչպե՞ս է կատարվում էմբրիոնի տեղափոխումը և կնոջ հսկողությունը դրանից հետո:
Էմբրիոնի կամ էմբրիոտրանսֆերի տեղափոխումն ինքնին բարդ չէ, այն տևում է մոտավորապես 15 րոպե: Սովորաբար, էմբրիոնի տեղափոխման ժամանակ, բացի բացառիկ դեպքերից, ընդհանուր ցավազրկման կարիք չի լինում: Տեղափոխումից հետո պացիենտը՝ բժշկի կողմից հրահանգներ ստանալուց հետո, կարող է տուն գնալ:
Էքստրակորպորալ բեղմնավորման ժամանակ, էմբրիոնների տեղափոխումից հետո, կինը պետք է հետևի իր առողջական վիճակին և կատարի բժշկի խորհուրդները:
14 օր արգելվում է ծանրություն բարձրացնել և ֆիզիկապես ծանրաբեռնվել, անհրաժեշտ է խուսափել սեռական կյանքից, ճիշտ սնվել, հետևել առողջ ապրելակերպի (լիարժեք քուն, հրաժարում ծխախոտից և ալկոհոլից), բացառել տաք լոգանքը, չհաճախել բաղնիք և սաունա, խուսափել բազմամարդ տեղերից և վարակիչ հիվանդություններով հիվանդ մարդկանց հետ շփումից, շատ ժամանակ անցկացնել մաքուր օդում:
Փոխնակ մայրության իրավական կարգավորումն ինչպե՞ս է տեղի ունենում:
Փոխնակ մայրության իրավական կարգավորման ոլորտում կան որոշ խնդիրներ բոլոր երկրներում, այդ թվում նաև` Հայաստանում:
Փոխնակ մայրության որոշ հարցեր կարգավորվում են գործող օրենքով, որոշ հարցեր էլ դեռևս քննարկման փուլում են: 2016 թվականի նոյեմբերին Հայաստանի կառավարության նիստում շտկումներ են մտցվել Հայաստանում փոխնակ մայրության օրինագծում: Մասնավորապես, ներառվել է կետ, որ փոխնակ մայրության ծրագրի բոլոր մասնակիցները, կենսաբանական ծնողները կամ ծնողը և փոխնակ մայրը, պարտադիր պետք է ԴՆԹ թեստ հանձնեն:
«Կանոնադրությամբ ամրագրված է, որ փոխնակ մայրը պետք է գենետիկ կապ չունենա պտղի հետ, որին նա կրում է, և ամուսիններից գոնե մեկը պետք է լինի երեխայի կենսաբանական ծնողը: Երեխան ծնողներին պետք է հանձնվի միայն ԴՆԹ փորձաքնությունից հետո»:
Գենետիկ ծնողների և փոխնակ մոր միջև պայմանագիր է կնքվում, որտեղ ներառվում են փոխնակ մայրության ծրագրի շրջանակներում առկա պարտավորությունները: Այնտեղ ներկայացված պայմաններըն ապահովում են երկու կողմերի իրավունքները:
Ծննդաբերությունից հետո՝ հայրությունը և մայրությունը բացահայտելու համար, վերցվում է ԴՆԹ նմուշ:
Հայաստանում փոխնակ մայրությամբ ծնված առաջին երեխաները (զույգեր), որոնց կենսաբանական մոր մոտ եղել է արգանդի բացակայություն, վերարտադրողական համակարգի զարգացման բնածին արատի հետևանքներ, Մայեր-Կյուստներ-Ռոկիտանսկու համախտանիշ, մեր կենտրոնում ծնվել են 2006 թվականին՝ աղջիկներ (3.130 գր և 3.380 գր քաշով, և յուրաքանչյուրը` 50 սմ հասակով):
Ինչի՞ց է կախված արտամարմնային բեղմնավորման արդյունավետությունը:
ԱՄԲ միջամտության հաջողությունը կախված է մի քանի գործոններից:
Առաջին գործոնն, անկասկած, կլինիկայի ընտրությունն է, այսինքն, տվյալ կլինիկայի ցուցանիշները: Շատ կարևոր են ժամանակակից սարքերով հագեցվածությունը, մասնագետների որակավորումը, լավ պատրաստված բուժանձնակազմը, բժիշկների, էմբրիոլոգների, բուժքույրերի բարձր պրոֆեսիոնալիզմը:
Ըստ վիճակագրության, անպտղության բազմաֆունկցիոնալ մեծ կենտրոնները, ինչպիսին է, օրինակ, Մոր և մանկան առողջության պահպանման գիտեհետազոտական կենտրոնը, ԱՄԲ-ից հետո ունենում են ծնունդների ավելի բարձր տոկոս: Դրա պատճառն այն է, որ ԱՄԲ-ով հղիությունից հետո մինչծննդյան հսկողությունը, ծննդալուծումը, հետագա 40 օրվա ընթացքում հետծննդյան վարումը իրականացվում է մեր կողմից:
ԱՄԲ այնպիսի բարդությունների դեպքում, ինչպիսին է «ձվարանների հիպերդրդումը», որը կազմում է 10-12 տոկոս, մեր կենտրոնն ապահովում է պացիենտների վարում և բուժում:
Ուստի, արդյունավետ ԱՄԲ համար կարևոր, առաջին գործոնը կլինիկայի ընտրություննն է, որին պետք է վերաբերվել մեծ պատասխանատվությամբ:
Երկրորդ գործոնը կոնկրետ զույգի առանձնահատկությունն է: Այսինքն, անպտղության անմիջական պատճառը: Օրինակ, անպտղության փողային գործոնի ժամանակ, առաջին փորձից հղիության գրանցման հավանականությունը բավականին բարձր է, այն դեպքում, երբ էնդոմետրիոզի դեպքում նվազում է: Նվազում է նաև պոլիկիստոզ ձվարանների համախտանիշի ժամանակ, երբ ձվաբջիջների որակն է վատ:
Ի՞նչ դեր ունեն կնոջ քաշը և տարիքը:
Որքան կնոջ տարիքը բարձր է, այնքան հաջողության հավանականությունը նվազում է, բարձրանում է վիժման և քրոմոսոմային շեղումների հավանականությունը: Եթե մինչև 35 տարեկան կանանց մոտ հղիությունը գրանցվում է 45 տոկոսով, ապա 43 տարեկանն անց կանանց մոտ` ընդամենը 8 տոկոս է: Դոնորային ձվաբջիջների օգտագործման ժամանակ տոկոսը կազմում է 45,8:
Անպտղության տևողությունը համարվո՞ւմ է գործոն:
ԱՄԲ վիճակագրության համաձայն, որքան անպտղության ժամկետը քիչ է, այնքան մեծ է հաջողության հավանականությունը: Այդ պատճառով պետք է բուժումը չուշացնել:
Ի՞նչ լուծումներ կան, եթե անպտղության պատճառը տղամարդն է:
Տղամարդու գործոնի ժամանակ բեղմնավորման հավանականությունը մեծացնելու համար օգտագործվում է ICSI (IntraCytoplasmic Sperm Injection) մեթոդը, երբ սպերմատոզոիդն ուղղակի ներմուծվում է ցիտոպլազմայի մեջ, որի ժամանակ, ձվաբջջի բեղմնավորման համար, ենթադրվում է մեկ, առավել ակտիվ և որակով բարձր սպերմատոզոիդի ընտրություն: Այս մեթոդի օգնությամբ հնարավոր է դրական արդյունք ստանալ նույնիսկ սպերմատոզոիդի ցածր որակի կամ թույլ շարժունակության դեպքում:
Կարևոր գործոն է նաև դրդման սխեմայի ընտրությունը: Բայց հաջողությունը կախված է ոչ թե ուղեցույցից, այլ բժշկի կողմից յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքում (տարիք, ձվարանների, էնդոմետրումի վիճակ և այլն) ուղեցույցի ճիշտ ընտրությունից:
Եվ վերջապես, հաջողության ոչ պակաս կարևոր գործոն է պացիենտի տրամադրվածությունը, հաջողությանը հավատալը:
Խոսենք արդյունքների մասին:
Ամեն տարի հաջողված ԱՄԲ ուղեցույցների ընդհանուր վիճակագրությունը բարձրանում է 1 տոկոսով: Ներկայում անպտղության բուժման ժամանակակից մեթոդները՝ զուգակցված դոնորական ծրագրերի և փոխնակ մայրության ծրագրի հետ, հնարավորություն են տալիս օգնել գրեթե բոլոր անպտուղ զույգերին:
Բնականաբար, չկա հղիության 100%-անոց արդյունք: Այսպիսի արտահայտություն կա. «Ճանապարհը հաղթահարում է քայլողը»: Ուստի, ճիշտ կլինի, եթե անպտղությամբ տառապող ամուսնական զույգերը՝ սպասելու փոխարեն, ժամանակին անպտղությունը հաղթահարելու ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկեն:
![](images/calendar.png)
|
Կարդացեք նաև
![Ինչպես՞ է ազդում էլեկտրոնային և տաքացվող ծխախոտը հղիության վրա. morevmankan.am Ինչպես՞ է ազդում էլեկտրոնային և տաքացվող ծխախոտը հղիության վրա. morevmankan.am](up/article/small/file_63803_7926575.jpg)
Տեխնոլոգիաների զարգացումը չի շրջանցել նաև ծխախոտի արդյունաբերությունը։ Վերջին տարիներին շուկայում են հայտնվել նոր արտադրատեսակներ, որոնք, ըստ արտադրողների...
![](images/calendar.png)
![Հղիության վաղ ախտորոշում. ինչո՞ւ է դա կարևոր. morevmankan.am Հղիության վաղ ախտորոշում. ինչո՞ւ է դա կարևոր. morevmankan.am](up/article/small/file_63738_1939107.jpg)
Կանայք գիտեն, որ դաշտանի ուշացումը, սրտխառնոցը, թուլությունը, ախորժակի փոփոխությունը և այլ նշաններ ոչ միշտ են վկայում հղիության մասին: Գինեկոլոգները ինքնազգացողության այդ փոփոխությունները համարում են...
![](images/calendar.png)
![Մարդկանց 30 տոկոսը տեղյակ չէ հղիության ընթացքի վրա ծխելու և երկրորդային ծխի բացասական ազդեցության մասին. morevmankan.am Մարդկանց 30 տոկոսը տեղյակ չէ հղիության ընթացքի վրա ծխելու և երկրորդային ծխի բացասական ազդեցության մասին. morevmankan.am](up/article/small/file_63728_1808306.jpg)
Համաձայն Հայաստանում իրականացված հետազոտությունների տվյալների, ամեն օր ծխող կանանց քանակը 2023 թվականին կազմել է 2.3%, որը բարձր ցուցանիշ չէ...
![](images/calendar.png)
![Որքա՞ն ավելի շատ պետք է ուտել հղիության ժամանակ. morevmankan.am Որքա՞ն ավելի շատ պետք է ուտել հղիության ժամանակ. morevmankan.am](up/article/small/file_63723_5599097.jpg)
Առաջին եռամսյակում Ձեզ հարկավոր չէ որևէ ավելորդ բաժին ուտել։ Երկրորդ եռամսյակում անհրաժեշտ կլինի օրական լրացուցիչ 340 կալորիա, իսկ երրորդ եռամսյակում՝ օրական շուրջ 450 կալորիա...
![](images/calendar.png)
![Ի՞նչ մթերքից պետք է խուսափել հղիության ժամանակ. morevmankan.am Ի՞նչ մթերքից պետք է խուսափել հղիության ժամանակ. morevmankan.am](up/article/small/file_63669_2155760.jpg)
Հղիությունը կնոջ կյանքի, թերևս, ամենասպասված և գեղեցիկ պահերից է, որի ժամանակ ցանկալի է հետևել որոշ կանոնների՝ հատկապես ճիշտ սննդակարգի պահպանմանը։ Պետք է հիշել, որ հղիներն ավելի...
![](images/calendar.png)
![Ինչպե՞ս պահպանել ճիշտ սննդակարգը հղիության ընթացքում. morevmankan.am Ինչպե՞ս պահպանել ճիշտ սննդակարգը հղիության ընթացքում. morevmankan.am](up/article/small/file_63668_5578656.jpg)
Սրտանց շնորհավորում ենք հղիության կապակցությամբ․․․
Միևնույն ժամանակ, հղիությունն առաջացնում է մի շարք բնական հարցեր՝ հղիության ընթացքում...
![](images/calendar.png)
![Ալկոհոլի օգտագործումը հղիության ընթացքում Ալկոհոլի օգտագործումը հղիության ընթացքում](up/article/small/file_63654_2958020.jpg)
Ալկոհոլի օգտագործումը շարունակում է մնալ հանրային առողջության հիմնական խնդիրներից մեկը, ինչն արդի է նաև Հայաստանում, այդ թվում նաև կանանց շրջանում: Պաշտոնական վիճակագրության համաձայն...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ
-
Ժողովրդական դեղամիջոցներ
-
Հղիություն. 4-րդ ամիս
-
Հղիություն. 7-րդ ամիս
-
Կոճապղպեղ նույնն է՝ իմբիր, Ginger եւ Zingiber Officinale
-
Հղիություն. 6-րդ ամիս
-
«Արագիլ» հիմնադրամը ստեղծված է՝ օգնելու անպտղությամբ տառապող զույգերին. Կարինե Թոխունց
-
Հղիություն. 2-րդ ամիս
- 4-7 ամսական երեխաների սնուցումը
-
Ամուսնական առաջին գիշերը
-
Ընկերության մասին
-
Ինչպես ազատվել անցանկալի մազերից
-
Խնձորը` պզուկների դեմ. ազատվիր նրանցից 1 գիշերվա ընթացքում
-
Պարզվում է ապագա երեխայի սեռը կախված է մայրիկի սնունդից
-
Դդում
-
Կոճապղպեղ՝ նիհարելու համար (կոճապղպեղի թեյ)
-
Հիվանդություն, որը փոխում է մեր կյանքը` կրծագեղձի քաղցկեղ
-
Սեռական գրգռում
-
Արգանդի միոմա. նախանշանները, պատճառներն ու բուժումը
-
Երիցուկ դեղատնային - Ромашка аптечная - Matricaria chamomilla L.
-
Չիչխանի օգտակար հատկությունները
-
Քարավուզ (նույն ինքը՝ նեխուր)
-
Ինչպես ազատվել բերանի վատ հոտից`պարզ միջոց
-
Դիմակներ` մազերի համար
-
Հղիություն. 1-ին ամիս
-
Կրծքի ցավե՞ր ունեք. ինչ անել
-
Ընդհանուր տեղեկություններ մարմնի համակարգերի մասին
-
Ընտրություն ըստ հորոսկոպի
-
Հիվանդություն, որի համար պետք չէ ամաչել (թութք)
-
Հեշտոցային արտադրության պատճառները. մասնագետի անդրադարձը
- Բերանի խոռոչի լորձաթաղանթի ախտահարումը սովորական բշտախտի ժամանակ (սկիզբը` նախորդ համարում)
-
Հղիությունը և նախապատրաստվելը դրան
- Խոսենք այդ մասին. ձեռնաշարժություն
-
Երբ գլխացավն ախտանիշ է: Հանճարեղ և օժտված մարդկանց հիվանդություն
-
Լեղաքարային հիվանդություն. բուժման մեթոդները
-
Սեռական թուլության առաջին նախանշանները. news.am
-
Էկզեմայի տեսակները և բուժումը
-
Ուլտրաձայնային դոպլերոգրաֆիա (երկակի (դուպլեքս) անոթների)
-
ՈւՆԱԲԻ: Արևելյան բժշկության գաղտնիքները
-
Իրիդիոսքրինինգ
-
Գամմա-դանակը նշտարի փոխարեն